Czy Ranking Królów to bajka? - Ousama Ranking a Morfologia bajki Proppa

Hello!

Ranking Królów (Ousama Ranking, Ranking of Kings) to animacja, która wygląda jak przeurocza dobranocka, ale treściowo bliżej jej do prawdziwych baśni braci Grimm niż bajek Disneya. W pewnym momencie śledzenia losów Bojjiego i Kage, zaczęłam się zastanawiać, czy schemat narracyjny Rankingu Królów wpisuje się w opisaną przez Proppa morfologię bajki. Badacz opisał - z grubsza - na jakich zasadach działają bajki. Wyznaczył prawa bajki magicznej - i co najważniejsze - 31 funkcji. A dokładnie funkcji działających postaci. W tekście będę się starała odnieść do tych funkcji i opisać anime Ousama Ranking.

 Bojji jest małym głuchym księciem, ma także kłopoty z komunikacją, który urodził się tak słaby, że nie jest nawet w stanie władać dziecięcym mieczem. Jednak jako pierworodny syn, ciężko pracuje i marzy o zostaniu największym z królów, mimo że mieszkańcy królestwa nieustannie naśmiewają się z niego, nazywając go bezwartościowym księciem i mówiąc, że nie ma szans, aby został władcą. Pewnego dnia spotyka Kage (cień), ocalałego ze zniszczonego całkowicie klanu zabójców, który rozumie jego słowa, mimo że Bojji nie może mówić. Historia opowiada o dorastaniu małego księcia, który poznaje nowych przyjaciół i rozpoczyna swoją podróż, by zostać królem (Wikipedia).

Na początku zaznaczę, że to nie jest w żadnym względzie analiza akademicka i musiałam trochę naciągać niektóre punkty, aby pasowały. Ousama Ranking jest bardzo złożoną opowieścią (w pewnym sensie pełną zwrotów akcji i wiele rzeczy nie jest w niej takich, jakie wydają się na pierwszy rzut oka; momentami fabuła oparta jest na retrospekcjach) i nie miałam też czasu, aby dokładnie wczytywać się w analizę bajek poza ich funkcjami - artykuł Proppa ma około 40 stron. Więc proszę to czytać jako rodzaj zabawy.  

Część przygotowawcza baśni

I. Jeden z członków rodziny opuszcza dom - odejście.
Spotęgowaną formą odejścia jest śmierć rodziców. 

Matka naszego głównego bohatera zginęła przed rozpoczęciem się fabuły. Samo anime rozpoczyna się od tego, że umiera ojciec Bojjiego.

II. Bohaterowi zostaje wydany zakaz.

Bojji nie może wychodzić sam z zamku.

III. Zakaz zostaje naruszony.

Bojji wychodzi z zamku bez opieki, zostaje okradziony.

IV. Przeciwnik stara się zdobyć wiadomości o bohaterze. V. Przeciwnik otrzymuje wiadomości o swojej przyszłej ofierze. VI. Przeciwnik stara się oszukać swoją ofiarę (podstęp).

Wersja A. Królowa - matka przyrodniego, młodszego brata Bojjiego, sprawia, że na tronie zamiast pierworodnego zasiada Daida, czyli jej syn, chociaż w testamencie korona przypadała Bojjiemu. 

Wersja B. (W anime dowiadujemy się o tym dużo później). Magiczne Lustereczko przez wiele lat zaprzyjaźnia się z Daidą i dowiaduje o jego najskrytszych pragnieniach oraz kompleksach, w końcu mówi mu, że znalazła sposób, aby stał się silniejszy.

VII. Ofiara ulega podstępowi i tym samym mimo woli pomaga przeciwnikowi. 

A. Bojji wyrusza na wyprawę z zaufanymi członkami dworu, ci jednak go oszukują i chłopiec prawie przypłaca to życiem.

B. Daida zgadza się na magiczny rytuał.

VIII. Przeciwnik wyrządza szkodę któremuś z członków rodziny.

Na ekrany wkracza prawdziwy przeciwnik - Lustereczko, która dzięki magicznemu rytuałowi kradnie ciało Daidzie, aby mógł posiąść je poprzedni król.

Zawiązanie

VIII-a. Któremuś z członków rodziny czegoś brakuje.

Królowa straciła dwóch synów i nie do końca wiadomo, co dzieje się w królestwie.

IX. Oznajmienie o nieszczęściu lub braku; do bohatera ktoś zwraca się z prośbą lub nakazem, wysyła go dokądś lub uwalnia. X. Bohater zgadza się lub decyduje na przeciwdziałanie. XI. Bohater porzuca dom.

Bojji trafił do Świata Podziemnego, jednak pozostali bohaterowie myślą, że nie żyje. Także dom porzucił mimowolnie już wcześniej. W podziemiu Bojji przechodzi sekwencję treningową jak Rocky, ale w szczegółach będzie o tym niżej.

Według Proppa Bojji byłby bohaterem wygnanym i pokrzywdzonym.

Zawiązanie bajki

XII. Bohater jest poddawany próbie, przesłuchaniu, staje się przedmiotem napaści - w wyniku czego zostaje obdarowany magicznym środkiem lub pomocnikiem. XIII. Reakcja bohatera na działania donatora. XIV. Bohater wchodzi w posiadanie magicznego środka.

Bojji udaje się przed oblicze króla Podziemi i walczy z kapitanem rycerzy. Pojawia się tu nowa, ważna dla analizy bajki postać - donator. W naszym przypadku jest to Despa brat króla Podziemi, do którego Bojji trafia na nauki, przechodzi trening, próby, poznaje tajne techniki walki (i dochodzi do walki w karczmie) oraz dostaje szpikulec/rapier/długą wykałaczkę, którą walczy.

Pojawia się tu nowa, ważna dla analizy bajki postać - donator. W naszym przypadku jest to Despa

XV. Bohater przenosi się, jest przeniesiony lub przywiedziony w miejsce, gdzie znajduje się przedmiot jego poszukiwań.

Bojji w zasadzie niczego nie szuka, ale dowiaduje się, że w jego królestwie dzieją się złe rzeczy i wraca tam z delegacją rycerzy Podziemia. 

XVI. Bohater i przeciwnik przystępują do bezpośredniej walki.

Zasadniczo od odcinka 12 do prawie końca serii Bojji z kimś w mniejszym lub większym stopniu walczy, sam albo ze wsparciem. Bądź walczą rycerze stojący po jego stronie i broniący królestwa. Przeciwników jest wielu i można ich podzielić na mniej i bardziej ważnych, ale w tym miejscu kolejne funkcje z morfologii Proppa nie mają tutaj do końca zastosowania. Bojjiemu udaje się z niektórymi wygrać. Walkę z ostatnim bossem opiszę w nowej sekwencji.

XVII. Bohater otrzymuje znamię. XVIII. Zwycięstwo nad przeciwnikiem.XIX. Początkowa szkoda (brak) ulega likwidacji.XX. Powrót bohatera.XXI. Bohater przechodzi prześladowania, pościg.XXII. Ocalenie bohatera z pościgu.

Otwarcie nowej sekwencji (pomijam kolejne funkcje, nieistotne dla omawianej bajki).

XXV. Bohater otrzymuje trudne zadanie do spełnienia.

Bojji musi wygrać walkę ze swoim ojcem w ciele jego brata (która jest bardzo spektakularna). 

XXVI. Trudne zadanie zostaje wykonane.

Bojji wygrywa, król odchodzi, Daida odzyskuje ciało.

XXX. Przeciwnikowi zostaje wymierzona kara

Tu jest lekki kłopot, bo król odszedł, ale kobieta ukryta w lustrze - sprawczyni całego zamieszania - nie.

XXXI. Bohater zawiera małżeństwo i zostaje carem

Bojji zostaje królem, a Daida ma plany małżeńskie.

Na dobrą sprawę ta minianaliza ledwie ślizga się po powierzchni tego, co można znaleźć w Rankingu Królów, ale po udowadnia, że anime jest bajką! A przynajmniej ma jej wyraźne znamiona, bo jak pisałam - to jest anime raczej dla starszych niż młodszych widzów. Jest w nim sporo krwi, niepatyczkowania się z pokazywaniem tortur czy śmierci, ale też tematycznie dotyka zdrady, wbijania noża w plecy, chciwości, żądzy władzy, złodziejstwa, nasz główny bohater jest głuchy i ma kłopoty z komunikacją, co otwiera kolejne pola tematyczne do eksplorowania. Mamy też wielu bohaterów drugoplanowych, z których wiele przechodzi jakieś drogi i rozwija się w anime, a jeśli nie - to poznajemy ich historie i wcześniejsze motywacje.

Ousama Ranking już w czasie, gdy wychodził na bieżąco pomiędzy październikiem 2021 a marcem 2022 zbierał znakomite recenzje i oceny i nie bez powodu, bo bez wątpienia jest to seria, którą warto obejrzeć.

Przy tworzeniu wpisu korzystałam z tekstu: Władimir Propp, Morfologia bajki, "Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej" 59/4, 203-242, dostępny w bazhum.muzhp.pl.  

Zapraszam na blogaskowego Facebooka oraz mojego Instagramy (bookart_klaudia) oraz redaktorskie_drobnostki!

LOVE, M