Zła (serial "13 powodów")

Hello!

Ostatnio drodzy Czytelnicy jesteście bardzo aktywni, za co dziękuję i postanowiłam to jeszcze trochę  wykorzystać. Napisanie tego posta planowałam już od dawna, ale byłby on bez sensu, gdyby nie było z Waszej strony odpowiedzi więc zachęcam do dyskusji i zostawiania komentarzy. 

W zeszłym roku przez blogosferę książkową przewinęło się mnóstwo książek, których tematyka dotyczyła w mniejszym lub większym stopniu samobójstwa. Trend wydawniczy był bardzo zauważalny (i powiedziałabym, że niepokojący), ale żaden z tych tytułów nie zdobył takiej popularności jak "13 powodów". Zastanawiam się czy to dlatego, że już widziano, że będzie powstawał serial, czy faktycznie książka jest taka dobra. Ważny jest jednak fakt, że fani książki (która w Stanach Zjednoczonych wydana była w 2007 roku) z niecierpliwością i wielkimi oczekiwaniami czekali na ekranizację. 

 Ale włosów to jej zazdroszczę.

Chyba nikt, kto jest w blogosferze albo nawet nie jest, a interesuje się kulturą i tym, co w serialowej trawie piszczy, nie mógł przeoczyć i nie wiedzieć, o co z "13 powodami" chodzi. Pozwolę więc sobie darować dokładne opisywanie fabuły, a zajmę się reakcjami ludzi po premierze i obejrzeniu serialu. Co istotne bardzo wiele osób zobaczyło serial, ale książki nie czytało. 

Widzowie byli zachwyceni. Rozentuzjazmowani wręcz. Serial bardzo szybko zyskał sobie miano fenomenu i grono wiernych fanów. Zaryzykowałabym stwierdzenie, że wręcz niemal wyznawców. A przynajmniej takie odnosiło się wrażenie. Główną widownią serialu były nastolatki. Ale ktoś z 'dorosłych' zainteresował się sprawą. Takim sposobem każdy usłyszał, że w Kandzie próbowano lub faktycznie zablokowano serial. Specjalistom od zdrowia psychicznego, organizacjom zapobiegającym samobójstwom i tym podobnym, przedstawienie drogi do samobójstwa bohaterki i jej zmagań z problemami się nie spodobało. Zarzucano serialowi, że pokazuje samobójstwo jako jedyne i dobre wyjście z kłopotów. Na Wikipedii znajdują się rozbudowane punkty dotyczące odbioru serialu w społeczeństwie, warto przeczytać. Polskie Towarzystwo Suicydologiczne także wydało oświadczenie w tej sprawie. 

Kolega po prawej był zarówno przyjacielem bohatera jak i bohaterki. I o ile o relacji chłopców wiemy dość dużo, to o rzekomej przyjaźni Hannah i Tonego wiemy dokładnie nic. A w kontekście serialu jest to ważne.

Specjalistów serial niepokoi, większość widzów go uwielbia, chociaż czytałam też dużo recenzji osób, których serial martwi. Więc jak to z nim jest? Nie odpowiem na to pytanie, ale zanim przejdę dalej moja mini recenzja. Z zastrzeżeniem, że należę do grona widzów, które książki nie czytało. Po obejrzeniu pierwszego odcinka stwierdziłam - to jest nudne i przedramatyzowane. Ale chyba coś musi w tym być, skoro ludzie się zachwycają. Z dość dużym trudem dobrnęłam do 5 lub 6 odcinka, po czym musiałam zrobić dłuższą przerwę, bo nie dało się tego dalej oglądać. Na bohater - Claya - nie dało się po prostu patrzeć, bo jego postać straciła wszelkie prawdopodobieństwo psychologiczne. Ale gorsze było to, że już wtedy było wiadomo, że znajoma/koleżanka/główna bohaterka Hannah, która popełniła samobójstwo i zostawiła te taśmy, to wcale nie jest sympatyczna postać i tylko trudniej było zrozumieć, czemu Clay tak bardzo (BARDZO) się tym co jest na taśmach przejmuje. Ogólnie w tym miejscu można porzucić wszelkie prawdopodobieństwo, bo w dalszych odcinkach autorzy scenariusza postanowili zaszaleć i kilku licealistów dostało takie przeżycia, że wystarczyłoby na pięć kolejnych seriali, z których każdy byłby tragiczniejszy, smutniejszy i bardziej okrutny od poprzedniego. Wiecie jakby samobójstwo to było mało i trzeba było podkręcić atmosferę, bo nikt nie będzie chciał oglądać serialu tylko o tym, dlaczego dziewczyna się zabiła. To okropne, bo pod koniec, to co dzieje się bohaterami,  ociera się wręcz o absurd. Miało być poważnie. 

 Problem jest jeszcze taki, że główni bohaterowie wcale nie byli ze sobą blisko.

Jak widać serial mi się nie podobał, a to tylko najistotniejsze powody dlaczego, bo mniejszych jest dużo więcej. Ale punktem, do którego próbuję dotrzeć od początku notki jest to dlaczego nastolatkom i młodym ludziom ten serial mógł się podobać. To tylko przeczucie i wrażenie i nie wiem, czy mam rację i czy to co myślę, jest chociaż jednym z powodów powodzenia "13 powodów".

Otóż widzowie czują się lepsi i mają poczucie wyższości. Wierzą, że oni na miejscu bohatera, czy to głównego, kolegów ze szkoły czy nawet rodziców Hannah by zauważyli, że z dziewczyną dzieje się coś złego i jej pomogli. Mam wrażenie, że oglądanie tego serialu, pod warunkiem oczywiście, że z różnych powodów nie utożsamiamy się z samą Hannah, ale wtedy mam nadzieję, że jednak mimo tego, co zrobiła sama bohaterka, widz, który boryka się z problemami, postanowi porozmawiać z rodzicami czy zgłosić się do psychologa, pedagoga, zaufanego nauczyciela, kogokolwiek od kogo może otrzymać pomoc,. Wracając do początku poprzedniego zdania, moje wrażenie jest takie, że oglądanie "13 powodów" podnosi ludziom samoocenę. "-Jak on mógł tego, tamtego nie zauważyć? Ja bym na pewno zauważyła/zauważył. / -Dlaczego z nią nie porozmawiał? Ja bym porozmawiał/porozmawiała" i tym podobne i tak dalej. Ale obawiam się, że to tak nie działa i wcale nikt nic by nie zauważył. Tym bardziej, że w samym serialu mamy wyraźnie poprowadzony wątek postaci, która jest potencjalnym samobójcą, jest to oczywiste od pierwszej chwili, gdy pojawia się na ekranie i chociaż pozostali bohaterowie już wiedzieli dokładnie dlaczego Hannah się zabiła, sami nie zwrócili uwagi, że coś złego dzieje się z kolejną osobą. 

Ale z drugiej strony, może jednak ten serial ma jakiś plus i widzowie zamiast uważać się za lepszych od Claya, zaczną w rzeczywistości uważać na osoby, które ich otaczają. Bo kilka z tych 13 powodów to rzeczy, które względnie lub z drobnymi zmianami, mogą zdarzyć się każdemu. I uważać oznacza tu zarówno interesować się, pytać i rozmawiać, jak i uważać, aby samemu nie stać się jednym z takich powodów (to może brzmieć za mocno, ale pasuje). Obawiam się jednak, że to wszystko zostało zawalone przez scenarzystów toną dodatkowego, niepotrzebnego materiału oraz pokazaniem samobójstwa jako wyjścia. A to nigdy nie jest wyjście.

Trzymajcie się, M